Fini!!

Na mijn drie weekjes Senegal (26 maart tot 16 april) zijn de biogasinstallatie en de nieuwe toiletten zo goed als af. De mannen hebben dus goed doorgewerkt! Ik ben dan ook heel trots om jullie het resultaat te tonen. 

Er resten nu enkel nog het vullen van de installatie en de opstart. Aangezien ik nu terug in België ben, kan ik dat niet persoonlijk doen, maar ik heb alle vertrouwen in  tuinmannen George en Justin en in bewaker Mousa van Les Cajoutiers.

Er zijn zoveel mensen die ik wil bedanken. Allereerst mijn promotor Wim Deferme en Guy Pansar voor het delen van hun theoretische en praktische kennis en om zelf de handen uit de mouwen te steken in Senegal. De familie Camara, voor de gastvrijheid en voor alle hulp bij het opbouwen van de installatie. Alle werkers, Ibou, Pap, Mousa, Ousmane, Eka en Bouba, voor het leveren van uitstekend werk. De mensen van Les Cajoutiers, niet alleen de leerkrachten, de directie, de chauffeurs, de tuinmannen en de wachter, maar ook de leden van de vereniging voor hun interesse in en hun steun aan het project. Waly, Mathilde en Antoine voor hun vriendschap en voor mijn fantastische verblijf in de Kenkeni. Iedereen die het project gevolgd heeft en die financieel heeft bijgedragen via de vereniging Biogas Warang. Mijn docenten aan de XIOS Hogeschool in Diepenbeek voor alle regelingen die zij getroffen hebben, zodat ik alle gemiste labo's en lessen makkelijk kon inhalen. En last but not least mijn familie en vrienden om er te zijn voor mij en mij te steunen in alles wat ik doe. Kortom un grand merci à tout le monde!!!

Et c'est parti! Al in Senegal sinds 26 maart, maar door een tekort aan emmertjes internet kan ik nu pas iets posten.

Warang is nog altijd even mooi. Alleen warmer. Wat zeg ik, heet. Het is ook paasvakantie voor de kinderen hier, dus het is heel stilletjes bij Les Cajoutiers. De werken aan de nieuwe toiletten vorderen goed. Er rest enkel nog de afwerking. 

Les nouvelles toilettes. Super!

Een echte Franse toilette

Elke dag gaan we, Bouba, Sky en ik naar het strand om algen te verzamelen.Deze algen zullen dienen als biomassa voor de installatie. En Sky, le cheval special, houdt nog altijd van eten en niet van het strand en niet van niet eten. 

Algen genoeg!

Sky en Bouba, druk aan het werk (of toch tenminste Bouba)

Ook Idy, onze handige metaalbewerker, heeft toen ik in België was, de metalen gashouder gemaakt. Een succes! Exact wat ik gevraagd had.

DE metalen gashouder.

En voor iedereen, een beetje late, joyeux Paques! Of zoals ze hier zeggen: Hallelujah!

Na 6 weken terug in het bevroren Belgenlandje. ça caille ici! Mijn eerste Senegalese avontuur zit er helemaal op. Bij deze dan ook mijn laatste verslagje: een overzichtje van alles wat we verwezenlijkt hebben in het schooltje Les Cajoutiers in Warang.

La maternelle waarbij elk kleutertje zijn eigen boekentasje heeft

De volgende onderdelen van de biogasinstallatie konden afgewerkt worden: het inlaatreservoir, de vergister, het uitlaatreservoir en het gasopslagreservoir. Ook met de bouw van de nieuwe toiletten werd reeds gestart.

Panorama van de biogasinstallatie

Fondation van de toiletten

De installatie kon echter niet volledig afwerkt worden. De volgende onderdelen moeten nog geplaatst worden: de in- en uitlaatbuizen, de gasleidingen en de metalen gascilinder. Tegen de paasvakantie zullen de toiletten afgewerkt zijn en keer ik als alles goed gaat terug om de installatie af te werken en op te starten.

Dan rest mij niet veel meer dan de fantastische equipe van Mamadou te bedanken voor hun uitstekende werk. Bedankt Mamadou, Bouba, Ousmane, Pap, Eka, Mousa, Ibou en Robin! En natuurlijk ook alle anderen. Bedankt Wim en Guy voor jullie begleiding en jullie hulp! Bedankt Sophie, mami en papi voor de gastvrijheid en jullie hulp! Bedankt Mathilde, Waly en Antoine voor de goede ontvangst en de vriendschap in de Kenkeni! Vous allez me manquer! A bientôt!

The A-team

De klok tikt de laatste week aan. Voor mij is het veel te snel gegaan. Ook de werken schieten goed op. Het inlaatreservoir werd afgewerkt. De binnenkant van de vergister werd onder handen genomen met een goede couche cement. De houten coffrage die we al hadden sinds de eerste week werd op de vergister geplaatst. Et le dernier élément, et non le moindre (poging tot last but not least en français), de metalen gashouder werd besteld bij Idy met als belangrijkste eisen: luchtdicht en corrosie vrij. 

Dit torentje is het inlaatreservoir.

Il fait très chaud in de vergister volgens Mousa. Ideaal voor de vergisting!

De coffrage voor de ingang van de vergister wordt vakkundig geplaatst.

Le chantier

Zondag was er ook een beetje tijd voor ontspanning. En ik kan voor de eerste keer in mijn leven zeggen mama mama ik heb visjes gevangen.

De week zit er weer bijna op. Het is zelfs al februari. Kortom le temps passe trop vite. Dringend tijd om nog eens overzichtje te geven van de werken. Dinsdag werd de tweede of binnenste cilinder van het gasreservoir gegoten. Woensdag konden we daarvan reeds het resultaat aanschouwen.Die dag werd ook de kleine metalen koepel, de plastiek en de kippengaas uit de vergister verwijderd. Verder werd nog de coffrage van het inlaatreservoir gemaakt. En 's avonds, hebben we met een klein Senegalees feestje mijn verjaardag gevierd. Ik kreeg zowaar een prachtige roze, fluoroze zelfs, gateau. Merci Antoine!

Mousa bezig met de afwerking van de binnenste cilinder van het gasreservoir. 

Het verwijderen van de kleine metalen koepel.

Toch even de coffrage voor het inlaatreservoir nameten.

Mijn prachtige roze gateau!

Et c'était bon!

De dag na de festiviteiten werd de basis voor het inlaatreservoir gegoten en werd de buitenste cilinder van het gasreservoir onder handen genomen door nos maçons, pour faire joli, zoals ze het zelf zeggen. Vandaag werd verder gewerkt aan het inlaatreservoir. We gingen ook met la charrette en Sky (le cheval) naar het strand om zeewier te verzamelen dat dienst zal doen als biomassa.

De afwerking. Het zijn krakken!

Kleine oogjes na het grote feest van woensdag en donderdag? Pas du tout! De mannen waren klaar om er weer in te vliegen. Het volgende onderdeel op de lijst: het gasreservoir. Dat zal bestaan uit twee betonnen cilinders en één omgekeerde stalen cilinder. Vrijdag werd de coffrage voor de buitenste cilinder gemaakt.

Het volledige bouwteam aan het werk.

Notre coffrage.

De volgende logische stap na het maken van een coffrage, is uiteraard het gieten van het beton. Zaterdag voegden we de daad bij het woord en kreeg de cilinder emmertjes gewijs zijn vorm. Dan mocht het geheel een dagje drogen. 

Emmertjes zijn goud waard in Senegal!

Vandaag waren we dan ook echt benieuwd naar het resultaat. En jawel. Dès que maintenant staat er een cilinder ten huize Les Cajoutiers. Ook de tweede zal er weldra staan na het maken een iets kleinere coffrage. 

DE cilinder!

Coffrage numéro deux

En nog meer goed nieuws. Wali is zaterdag voor de tweede keer papa geworden van een flinke meid! Warang telt nu één inwoner meer.

De nieuwe week werd ingezet met het plaatsen van de tweede metalen cilinder over de reeds gedroogde betonnen koepel. Deze bleek iets te groot dus ... de schaar erin! Na het afnemen van het onderste stuk paste hij perfect. Helemaal klaar voor het volgende laagje beton. Zei ik laagje? Ik bedoel dan ook eerder 100 000 emmertjes beton (afgerond natuurlijk). 

In één, twee, drie was onze koepel zijn voetjes kwijt.

Seau nr. 21 324

 Tijd om onze vergister te doen blinken (lees te egaliseren met cement). En wie kan dat beter dan nos maçons, Mousa en Pap. Weer geen eenvoudig werkje, maar moeilijk gaat ook. Dinsdag was dan ook snel voorbij. 

Mousa ziet het helemaal zitten.

Onze koepel begint al een beetje te blinken.

Om het met de woorden van Pap te zeggen: c'est bon hè!

Met mij ging het helaas iets minder die dinsdagavond. Hoofdpijn, misselijk, koorts, ... Maar na een beetje medicatie en veel rust voelde ik mij woensdag middag al stukken beter. Zeker na een onverwacht bezoekje van de mannen. Ze hadden zelfs een cadeautje bij, verse pompelmoezen. Die avond nog was het groot feest voor de Moslims. En dat zullen we geweten hebben, tot 5u 's morgens. 

Vandaag, donderdag, is het dan ook een vrije dag. Met het religieuze feest in gedachten salam aleikum (moge de vrede met u zijn).

Weer veel gebeurd de laatste dagen! Met dank aan de fantastische équipe van Mamadou! Donderdag werd met la charrette de tweede metalen koepel opgehaald bij Idy. De bodem van de vergister werd afgewerkt en de bodem van het inlaatreservoir en die van het gasreservoir werden verstevigd met ijzeren staven en eenstevige laag beton. Ook de houten mallen werden afgehaald bij onze menuisier in Mbourg. En hij is terecht trots op zijn werk!

Verstevigen van het gasreservoir.

Pap in de put (lees het inlaatreservoir).

Ook vrijdag lieten de mannen zich van hun creatiefste kant zien bij het inpakken van de kleine metalen koepel met een plastieken zeil en kippengaas. En ze waren net op tijd klaar om naar la grande prière te gaan om 14u00 in de Moskee. Het belangrijkste gebed van de week voor de moslims.

Het 'plastificeren' van de kleine metalen koepel.

Zaterdag le moment suprême, het betonneren van de kleine metalen koepel. Eerst werd de koepel op de bodem van de vergister geplaatst en vervolgens konden Pap en Mousa hun beton/mets kunsten tonen. C'était pas facile, maar op het einde van de dag stond hij er, onze betonnen koepel! 

Stilaan maar zeker krijgt hij vorm.

Fini!

En hop, weeral een aantal dagen verder. Maandag hadden we weer last van technische werkloosheid. De vrachtwagen met le gravier zou 's morgens komen, of nee 's middags, nee nee, pendant l'après-midi, niet dus ... Het werd 's avonds. Te laat om de beton nog te kunnen gieten.

Dinsdag een bezoekje, correctie een werkbezoekje, aan Dakar gebracht op zoek naar onderdelen. Dakar in 3 woorden: druk, hectisch en druk. Een buis van 200 mm voor in- en uitlaat werd snel gevonden en meegegeven met een bus naar Warang, wegens een net iets te kleine taxi. Een ton die moet dienen als bewegend onderdeel van de gasopslag, bleek iets moeilijker vindbaar. Na 2 uur rondrijden, met de terugkerende richtingaanwijzing 'tout droit', bleek de verkoper van de tonnen op 500 meter van de eerste winkel te liggen. De tonnen bleken iets duurder dan verwacht, 500 000 CFA (of zo'n 770 euro) per stuk. George gaat zijn onderhandelingstalent nog eens aanspreken. Of misschien toch Idi een gashouder laten maken? On verra ...

Vandaag opgehaald in de Kenkeni door la charrette (paard en kar dus). Perfect om goed aan de dag te beginnen. Op school zag ik dat de mannen heel goed werk geleverd hebben tijdens mijn afwezigheid dinsdag. De betonnen basis van elke put was gegoten. Tijd om de bolvormige bodem van de vergister te voorzien van een dikke laag stevige beton. Beton wordt hier nog altijd met de hand gemaakt. Alles wordt gemengd in la brouette of de kruiwagen en per emmertjes doorgegeven aan degene die in de put de beton uitsmeert. Uitstekende krachttraining trouwens! Morgen weer een drukke dag voor de boeg. Slaapwel! 

Plaatsen van een ijzeren versteviging.

Beton maken. African style.

Af en toe moet er toch ook eens geposeerd worden. En  dat is toevallig één van Ousmane zijn specialiteiten.

En de bodem van de vergister is bijna af, enkel nog de afwerking.

De graafwerken zijn gedaan (jawel met de hand)! Met dank aan onze goede werkers Ousmane, Bouba, de chauffeurs en de wachter (ik ben nog volop namen aan het leren). Voor deze laatste 2 behoort graven niet meteen tot hun standaard takenpakket, maar ze hebben dat fantastisch gedaan! Ook Guy, Wim en ik hebben onze handen uit de mouwen gestoken. En ik kan jullie verzekeren il fait chaud ici! Het graven van de put voor de vergister heeft maar liefst anderhalve dag in beslag genomen. Verder werden ook nog de put voor het digestaatreservoir, die voor het mengreservoir en die voor de gasopslag uitgegraven. 

De mannen hard aan het werk onder het toeziend oog van Mamadou.

Ook de andere werken schieten goed op. Idy, onze creatieve metaalbewerker, heeft de eerste metalen koepel voor de vergister afgewerkt. Het lijkt wel een enorme vogelkooi of een metalen iglo. Deze metalen constructie dient als ondersteuning voor de betonnen koepel die erover gegoten zal worden. Later wordt deze verwijderd. Een tweede metalen koepel zal iets groter zijn en verwerkt worden in het beton als versteviging. 

De 'kleine' koepel wordt geleverd met paard en kar.

Bouba de Chinese vrijwilliger van dienst om de opening in de koepel uit te testen.

De mallen voor de opening bovenaan in de vergister zijn ook bijna klaar. Onze schrijnwerker heeft samen met de kinderen van het gehandicaptencentrum in MBour zijn uiterste best gedaan om de bizarre vormen te maken die wij gevraagd hadden. En daarin zijn ze meer dan geslaagd!

Onze schrijnwerker aan het werk met zijn poulins

De eerste week zit erop. Mijn twee goede raadgevers vertrekken morgen naar huis. Met volle moed ga ik week 2 in, maar eerst le weekend! En daar zijn de kindjes van Les Cajoutiers het helemaal mee eens.

Gezellige boel in de bus naar huis.

Het is eindelijk zover! Donderdag 3 januari zijn we, Guy Pansar en ik, aangekomen in Senegal. Op de luchthaven van Dakar werden we opgewacht door Waly, het manusje van alles van de Kenkeni waar we verblijven. Een lange autorit bracht ons bij de Kenkeni in Warang, waar we al snel onze slaapplaats opzochten na een vermoeiende reis.

Op het dakterras van de Kenkeni. Met uitzicht op, jawel, de Atlantische Oceaan!

De tweede dag werden we op het schooltje 'Les Cajoutiers' verwelkomd door Sophie, haar echtgenoot Mamadou en de directie. Sophie doet o.a. de boekhouding en Mamadou is de aannemer van de school. Momenteel onderwijst de school 513 kinderen en dit aantal groeit elk jaar. Dat zijn dus 513 mondjes die elke dag gevoed moeten worden door gebruik te maken van butaangas. Maar elke week 6 'bonbons' gas van 12 kg aankopen n'est pas gratuit. Geen getreuzel dus!

Basisschool 'Les Cajoutiers' met nog een aantal klassen in opbouw.

Leeringen van 'Les Cajoutiers' met hun blauwe vestje van de school.

Eten op school samen met de 'enseignants'. Ook dat hoort erbij.

Zaterdag, dag 3 ondertussen, stelden we een actieplan op, want bij de constructie van een biogasinstallatie komt natuurlijk heel wat kijken. Hoe pakken we de constructie aan? Welke materialen kunnen we gebruiken? Waar kunnen we deze vinden? Hoe vinden we bekwame werkmensen? Dankzij de ervaring en kennis van Guy, konden de eerste 2 vragen snel opgelost worden. Sophie en Mamadou zouden voor de andere oplossingen zorgen.

Zondag rustdag, ook in Senegal. We maakten van de vrije tijd gebruik om een bezoekje te brengen aan het strand. Ik verwachte een parelwit zandstrand, een beetje zoals in de brochures, maar niets was minder waar. Afval overal! Spijtig voor zo een mooi land ... Die avond werden we vergezeld door Wim Deferme, mijn promotor en opnieuw een slimme kop erbij.

Parelwit zandstrand en vuilnisbelt in één!

Maandag, dag 5, trokken we vol goede moed en met ons actieplan naar Sophie en Mamadou, waar ook George, de vertegenwoordiger van de directie, aanwezig was. Na een kleine voorstelling van onze plannen, gingen we na welke organische stoffen er nog kunnen dienen als voeding voor de vergister. Er vielen een aantal goede ideeën uit de bus zoals het gebruik van algen, kippenmest en de omhulsels van pindanootjes. Na een aantal berekeningen, meer voeding betekent een grotere installatie ah oui, stelden we een planning op zodat er geen tijd verloren zou gaan. Die avond nog ontmoetten we de schrijnwerker en de metaalbewerker. Het gaat snel!

De volgende dag repten we ons naar de school om alles te kunnen opstarten. Helaas waren we na het opruimen en na het levelen van de grond waar de installatie zou komen technisch werkloos, omdat de mallen nog niet gemaakt waren. Maar demain c’est un autre jour. 

Mechanische meettechnieken in Senegal.

Guy druk bezig met het uitmeten van de installatie.